Voor de energietransitie zijn grote investeringen nodig om innovaties te ontwikkelen, testen en naar de markt te brengen. Wat zijn de financiële mogelijkheden? Waar lopen start-ups, scale-ups en gevestigde ondernemingen tegenaan? Op 16 juni stond tijdens de voorjaarsconferentie van de Topsector Energie het thema financiering centraal. De conclusie? Er is voldoende kapitaal in Nederland. Alleen de weg ernaar toe, is niet altijd even duidelijk.
In een goed gevuld programma nodigde dagvoorzitter Erik Peekel telkens verschillende duo’s aan tafel. De aftrap was voor Bert Stuij, manager nationale programma’s bij de Rijksdienst van Ondernemend Nederland, en Bernd Mintjes, founder van de Maxwell Group en een ‘business angel’. “Ik investeer in start-ups om hen te helpen hun product of dienst naar de markt te brengen”, legt Mintjes uit. “In de praktijk blijkt dat er voor elke euro die ik investeer een euro van de overheid of een andere financier bij komt. Nederland heeft een goed startersklimaat.”
Match met financieringsbehoeften
Start-ups, scale-ups en gevestigde ondernemingen hebben andere financieringsbehoeften en daarmee ook andere financierders en financieringsoplossingen nodig. “Als overheid proberen we te helpen bij de juiste match”, zegt Stuij. “Bijvoorbeeld met het projectideeformulier. Hoe sluit jouw innovatie aan bij de vele instrumenten die RVO heeft? Maar neem ook gewoon contact op met ons.”
Omslag na corona
Greener Power Solutions levert elektrische batterijen om bijvoorbeeld bouwplaatsen van groene stroom te voorzien. “Dankzij de zogeheten ‘friends, family and fools’ kregen we € 300.000 bijeen om de eerste batterij te ontwikkelen en testen”, zegt Dieter Castelein, mede-oprichter van de start-up, in het volgende gesprek. “We richtten ons op festivals. Maar toen door de coronacrisis alles stil kwam te liggen, zagen we in dat het slimmer was om ons veel breder te richten.”
Kijken naar ondernemerschap
Martin Weissmann van het Financieringsloket van de Topsector Energie helpt mkb-ondernemers bij het vinden van financiering. Hij prijst het ondernemerschap van Greener Power Solutions. “Als je je propositie door de coronacrisis zo omgooit, dan bewijs je dat je een ondernemer bent. En als je mij overtuigt van de waarde van je product, kun je dat ook in de markt. In de gesprekken met ondernemers kijk ik daarnaar.”
Lastige stap naar scale-up
Sympower biedt een softwareoplossing om de balans in het energienetwerk te houden nu steeds meer stroom door hernieuwbare bronnen wordt opgewekt. “Als bedrijf willen we verder groeien en uitbreiden naar andere landen”, zegt oprichter Simon Bushell. “Maar de financiering om door te groeien van start-up naar scale-up is lastig. Je hebt serieus kapitaal nodig, maar je kunt nog niet voldoende jaarcijfers overleggen. En omdat we gericht zijn op groei en nog niet op winst, zijn banken niet geïnteresseerd.”
Bedrijven opvoeden
Sympower klopte met succes aan bij het Participatiefonds Duurzame Economie Noord-Holland. “Het is een proeve van bekwaamheid en het maakt voor jezelf je propositie ook scherper als je moeite moet doen om investeerders te vinden”, stelt fondsdirecteur Bart Blokhuis. “Het is onze rol om bedrijven goed door te lichten en ze een beetje op te voeden, te helpen bij hun groei.”
Balansfinanciering
Bedrijven die een consortium vormen om werk te maken van de energietransitie, hebben hun eigen financieringsuitdagingen. Een voorbeeld is Energie Transitie Partners (ETP) in het Westland, waar ondernemers tegen een kostprijs deelnemen aan een duurzaam warmtenet. Vanwege de lange en onzekere ontwikkeling van dit warmtenet, is projectfinanciering niet mogelijk, volgens Marco van Soerland, directeur van ETP en manager van energiebedrijf HVC Warmte. “We financieren dit op de eigen balans door een investeringsvoorstel voor te leggen aan de aandeelhouders van HVC.”
Projecten financierbaar maken
Invest-NL is een financierder van grote projecten in de energietransitie. “Wij richten ons op projectinvesteringen en daarvoor moeten aanvragers zekerheid verschaffen”, zegt Abo Rassa, senior business development manager. “Omdat er veel partijen bij deze projecten betrokken zijn en het om een innovatief proces is, gaat er aan onze investeringsbeslissing een intensief proces vooraf. Daarnaast richten we ons op business development om projecten die niet financierbaar lijken toch financierbaar te maken.”
Toegang tot financiering
Tot slot blikken Manon Janssen, boegbeeld van de Topsector Energie, en Richard Verbree, lid van het Topteam, terug op de conferentie. “Zeker voor kleinere bedrijven is het lastig om toegang te vinden tot financiering”, zegt Jansen. “Als Topsector willen we deze en ook andere knelpunten rond bijvoorbeeld regelgeving en vergunningen op tafel brengen bij de overheid.”
Goede spirit
“Voor het mkb is het een uitdaging om op het goede moment op het juiste kanaal te schakelen, vooral als je geld nodig hebt in de start-upfase”, zegt Verbree. “Maar ik hoorde in de conferentie goede voorbeelden. Er is de spirit om vaart te maken en Nederland is ijzersterk in innovatie.”