Deelprogramma 5 richt zich op onderzoek naar en ontwikkeling van technologie. Het doel is inpassing van grootschalige opslag en conversie faciliteiten voor een compleet energiesysteem.
- 2023 Beleid voor grootschalige batterijsystemen en afnamenetcongestie - Flexibiliteit in het algemeen, en batterijen specifiek, spelen een steeds belangrijkere rol in het energiesysteem. Ze zijn met name van belang voor het balanceren van vraag en aanbod, voorzien in leveringszekerheid en het oplossen van capaciteitsproblemen in het elektriciteitsnetwerk (netcongestie). Vooral omdat zonne- en windenergie niet altijd beschikbaar zijn, is het belangrijk om flexibeler om te kunnen gaan met de totale elektriciteitsvraag en -opwek. Batterijen spelen een belangrijke rol in een duurzaam, CO2-vrij, betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem. Om meer inzicht te krijgen in de (commerciële) kansen voor dergelijke batterijen in het energiesysteem, hebben het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en TKI Urban Energy Ce Delft gevraagd hier onderzoek naar te laten doen. De studie heeft zich primair gericht op grootschalige batterijen en netcongestie door de afname van elektriciteit. Uitgevoerd door: CE Delft.
- 2023 Power-to-Heat en warmteopslag in warmtenetten Businesscase, potentieel en rol in energiesysteem - In opdracht van TKI Urban Energy en RVO heeft CE Delft een onderzoek gedaan naar de techno-economische potentie van Power-to-Heat en warmteopslag (P2H+S) in Nederlandse warmtenetten. Aan de hand van een aantal cases heeft CE Delft onderzocht of er een businesscase is voor Power-to-Heat en opslag en wat het eventuele technisch potentieel is. Daarnaast is er op systeemniveau onderzocht hoe de inzet van P2H+S afhangt van de beschikbaarheid van duurzame elektriciteit enerzijds en anderzijds welk effect de inzet van P2H+S heeft op de elektriciteitssector. Met deze studie hoopt TKI Urban Energy een brug te slaan tussen de doorgaans gescheiden werelden van warmte en elektriciteit en zal interessant zijn voor warmtebedrijven, elektriciteitsproducenten, onderzoekers, technologieontwikkelaars, technologieaanbieders en beleidsmakers.
- 2021 Omslagpunt grootschalige batterijopslag. Wat is de betekenis van batterijopslag voor de inpassing van zon in het energiesysteem? - De studie geeft inzicht in de opbouw van de businesscase van grootschalige batterijopslag, nu en in de periode tot 2030, en laat zien welke bijdrage batterijen kunnen leveren aan de energietransitie, met en zonder stimulerend beleid.
Partners: Uitgevoerd door CE Delft in opdracht van RVO op verzoek van TKI Urban Energy en Enexis Groep. - 2021 Energie & Mobiliteit. Inventarisatie om een ontwikkelketen op te zetten voor batterijen in Nederland - De studie richt zich op batterijtoepassingen voor drie HD-gebruiken: bussen, trucks en vaartuigen (binnenvaart en veerponten). Centraal staat ook de vraag hoe de batterijtoepassingen kunnen worden ingepast in het elektriciteitsnet en (via elektrolyse) in het energienet.
Partners: RAI Automotive Industry NL, in samenwerking met Topsector Hightech Systemen & Materialen en de Topsector Water & Maritiem - 2020 The role of large-scale energy storage in the energy system of the Netherlands, 2030-2050: Large-Scale Energy Storage in Salt Caverns and Depleted Gas Fields (LSES) - This report presents and discusses the results of the activities performed in Work Package 1 of the research project LSES. It consists of an analysis of the role of large-scale storage in the future energy system: what will be the demand for large-scale storage, when in time will it arise, and where geographically in our energy system will it be needed?
Partners: TNO, EBN, Gasunie, Gasterra, NAM and Nouryon. - 2020 Memo over Validatie businesscase O-PAC: waarde voor duurzaam elektriciteitsproductie - De memo is geschreven als aanvulling verkenning op de rapportage “Validatie businesscase O-PAC” van 27 februari 2019. In deze verkenning wordt de waarde van O-PAC voor duurzame elektriciteitsproductie onderzocht.
Partners: Berenschot Groep B.V. - 2018 CNES: Verkenning naar grootschalige opslag van energie door stikstofinjectie in gasvelden- Haalbaarheidsonderzoek naar duurzame energieopslag door middel van gecomprimeerde lucht of stikstof in zoutcavernes of gasvelden. Geschetst is op welke manier een betrouwbare en betaalbare faciliteit voor Compressed Nitrogen Energy Storage in een gasveld kan worden gerealiseerd, met aandacht voor technische, economische en maatschappelijke aspecten.
Partners: Liandon, NAM, TNO - 2017 Eindrapportage CO2-vrije waterstof uit gas: fundamentele stap naar duurzaam energiesysteem - Eindpresentatie van het haalbaarheidsonderzoek naar de winning van CO2-vrije waterstof uit aardgas (methaan) waarbij het bijproduct CO2 meteen wordt afgevangen en opgeborgen in oude gasvelden.
Binnen dit project zijn enkele systeemconfiguraties (onshore/offshore, verschillende afzetmarkten voor waterstof en CO2) geanalyseerd. De activiteiten focussen zich op de technische, economische en institutionele aspecten die hierbij komen kijken. Een begeleidingscommissie met verschillende belanghebbenden en ketenpartners is geformeerd om een breed gedragen beeld te ontwikkelen. Tot slot is een routekaart ontwikkeld om het verdere introductieproces te ondersteunen.
Partners: Berenschot groep B.V. - 2017 Conversie van laag temperatuur restwarmte in elektriciteit
Haalbaarheidsonderzoek of laagwaardige restwarmte, die bij het zout verdampingsproces vrijkomt, rendabel kan worden omgezet in elektriciteit. In de markt beschikbare restwarmte oplossingen werken niet met dermate laagwaardige warmte. Oplossingsrichting is het inbedden van een vernieuwende elektriciteitstechnologie, welke bedoeld is om zeer laagwaardige warmte uit de oceaan te converteren naar elektriciteit; een proces dat Ocean Thermal Energy Conversion (OTEC) heet, in een bestaande systeem.
Partners: Bleurise B.V.