Hoe helpt referentie-architectuur in de transitie naar een duurzaam en gedistribueerd energiesysteem? Welke principes en uitgangspunten zouden we moeten hanteren? En wat zijn de mogelijke effecten ervan in de praktijk? Over dit en meer heeft onderzoeksbureau Baringa, in opdracht van Topsector Energie Digitalisering en onder leiding van directeur Marcel Volkerts, de afgelopen tijd onderzoek gedaan.
Voortbouwen op dat wat er is
Startpunt van het Baringa onderzoek was het maken van een inventarisatie. Wat is er allemaal al beschikbaar op het gebied van referentie-architectuur? Wat werkt en wat niet?
Daarbij gekeken is goed gekeken naar de ontwikkelingen binnen Europa en op onderdelen naar globale ontwikkelingen. Verder is er ook naar andere bedrijfstakken gekeken, zoals de goede voorbeelden die er zijn uit de telecomsector.
Maatschappelijke waarden verankeren
Een van de uitgangspunten voor de nieuwe referentie-architectuur, is het verankeren van maatschappelijke waarden. Om bijvoorbeeld te voorkomen dat er door grote spelers wordt toegewerkt naar een datamonopolie in het energiedomein, is het zaak hier voorwaarden en afspraken over te maken. Daarbij kan datasoevereiniteit ook een belangrijk uitgangspunt zijn. Oftewel het recht om zelf over jouw energiedata te kunnen beschikken, als marktpartij en als consument.
De bijdrage van referentiearchitectuur: level playing field en interoperabiliteit
De reden dat we moeten inzetten op een nieuwe referentiearchitectuur voor het energiedomein, zit in een aantal aspecten. Een eerlijk en gelijkwaardig speelveld voor partijen in het energiedomein met de juiste afspraken en standaarden. Juist een heldere referentiearchitectuur helpt om eenduidige spelregels te hanteren voor alle partijen. Deze kaders zorgen dat iedereen zich aan hetzelfde committeert. Door beschrijvend en voorschrijvend te zijn gaan we meer dezelfde taal spreken. Wel moet ervoor gezorgd worden dat dit kader niet alles ‘dicht regelt’ en ondernemerschap en zo innovatie van individuele partijen belemmert. Daarin is het dus zoeken naar een balans.
Succesfactoren
Er zijn in het onderzoek negen belangrijke succesfactoren voor referentie-architectuur bepaald. Drie ervan kwamen in de sessie uitvoeriger aan bod:
- Het laten aansluiten van referentie-architectuur bij Europese wet- en regelgeving
- Het voortbouwen op het bestaande systeem en hierop door ontwikkelen. Vooral niet het wiel opnieuw moeten willen uitvinden maar gebruik maken van de goede bouwstenen die er liggen.
- Een multimodale aanpak. We zouden moeten starten met de meest urgente en grote toepassingsmarkt, in dit geval die van elektra, waarna andere markten volgen, zoals alternatieve gassen en warmte. Zo kunnen we profiteren van eerdere successen en lessen.
Gecoördineerd bottom up-laten opbloeien
Nu is het van belang om de vervolgstappen te bepalen. Volgens directeur Topsector Energie Digitalisering Harold Veldkamp kan dit niet anders dan in samenwerking met de marktpartijen, netbeheerders en overheden. Coördinatie vanuit de Topsector Energie is zeker belangrijk, maar het moet vanuit de digitaliseringscommunity gaan opbloeien. Buttom-up dus en niet te veel top-down, dat gaat het verschil maken bij de implementatie in de praktijk.
In het eerste kwartaal van 2023 willen we weer samenkomen om het vervolg en verdere implementatiestappen te bespreken. Houd de nieuwsbrief in de gaten voor meer informatie.
Bekijk de sessie terug
