3. Economisch deelsysteem

Kennisuitwisseling

2022 – Video: Energiemarkten
Net als in de jaren zestig zal Nederland heel veel moeten investeren in het energiesysteem. Energie zal lokaal worden opgewerkt, gebruikers worden producent en er ontstaan nieuwe verdienmodellen, diensten en producten. Om dit goed te laten functioneren zijn duidelijke afspraken nodig.

2022 – Video: ESI FAR – In de spotlight: DEMOSES
Hoe kunnen schommelingen in het aanbod van energie, bijvoorbeeld door wind en zon, het beste worden opgevangen? In het DEMOSES project gaat Dr. Laurens de Vries, werkzaam bij de TU Delft, deze vraag onderzoeken en vervolgens computersimulaties ontwikkelen waarmee de beste duurzame, betrouwbare en betaalbare combinaties kunnen worden bepaald.

Publicaties

• 2023 Beleid voor grootschalige batterijsystemen en afnamenetcongestie - Flexibiliteit in het algemeen, en batterijen specifiek, spelen een steeds belangrijkere rol in het energiesysteem. Ze zijn met name van belang voor het balanceren van vraag en aanbod, voorzien in leveringszekerheid en het oplossen van capaciteitsproblemen in het elektriciteitsnetwerk (netcongestie). Vooral omdat zonne- en windenergie niet altijd beschikbaar zijn, is het belangrijk om flexibeler om te kunnen gaan met de totale elektriciteitsvraag en -opwek. Batterijen spelen een belangrijke rol in een duurzaam, CO2-vrij, betaalbaar en betrouwbaar energiesysteem. Om meer inzicht te krijgen in de (commerciële) kansen voor dergelijke batterijen in het energiesysteem, hebben het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat en TKI Urban Energy Ce Delft gevraagd hier onderzoek naar te laten doen. De studie heeft zich primair gericht op grootschalige batterijen en netcongestie door de afname van elektriciteit. Uitgevoerd door: CE Delft.
  
• 2023 Power-to-Heat en warmteopslag in warmtenetten Businesscase, potentieel en rol in energiesysteem - In opdracht van TKI Urban Energy en RVO heeft CE Delft een onderzoek gedaan naar de techno-economische potentie van Power-to-Heat en warmteopslag (P2H+S) in Nederlandse warmtenetten. Aan de hand van een aantal cases heeft CE Delft onderzocht of er een businesscase is voor Power-to-Heat en opslag en wat het eventuele technisch potentieel is. Daarnaast is er op systeemniveau onderzocht hoe de inzet van P2H+S afhangt van de beschikbaarheid van duurzame elektriciteit enerzijds en anderzijds welk effect de inzet van P2H+S heeft op de elektriciteitssector. Met deze studie hoopt TKI Urban Energy een brug te slaan tussen de doorgaans gescheiden werelden van warmte en elektriciteit en zal interessant zijn voor warmtebedrijven, elektriciteitsproducenten, onderzoekers, technologieontwikkelaars, technologieaanbieders en beleidsmakers.
  
• 2022 Transactive Energy in the Dutch Context - Transactive Energy (TE) is an energy management approach that combines (local) systems control with marketbased interactions. In this white paper, TU/e and TNO map out the current state of the art in TE and analyse how TE can be relevant for the future energy system of The Netherlands.
  Partners: Eindhoven University of Technology (TU/e), Electrical Energy Systems and the Netherlands Organisation for Applied Scientic Research (TNO)
  
• 2021 Omslagpunt grootschalige batterijopslag. Wat is de betekenis van batterijopslag voor de inpassing van zon in het energiesysteem? - De studie geeft inzicht in de opbouw van de businesscase van grootschalige batterijopslag, nu en in de periode tot 2030, en laat zien welke bijdrage batterijen kunnen leveren aan de energietransitie, met en zonder stimulerend beleid.
  Partners: Uitgevoerd door CE Delft in opdracht van RVO op verzoek van TKI Urban Energy en Enexis Groep.
  
• 2021 Energy Hubs: Vitale knooppunten in een energiesysteem  - In deze brochure delen we onze visie, beelden en ideeën over Energy Hubs. Daarmee willen we partijen die betrokken zijn bij, of belangstelling hebben voor, Energy Hubs inspireren en uitnodigen om hun kennis, inzichten, ervaren knelpunten en ontwikkelvragen te delen. Daarbij is het doel om te komen tot een nationaal ontwikkelprogramma voor Energy Hubs.
  
• 2021 Flexibiliteit in de gebouwde omgeving: wegwijzer voor ondernemersflexibiliteit - Dit rapport heeft als doel een realistisch beeld te schetsen van kansen voor flexibiliteit in de gebouwde omgeving: woningen, kantoorgebouwen, bedrijventerreinen en andere utiliteits-gebouwen, inclusief laadvoorzieningen voor elektrisch vervoer. Dit rapport heeft als doel een realistisch beeld te schetsen van kansen voor flexibiliteit in de gebouwde omgeving: woningen, kantoorgebouwen, bedrijventerreinen en andere utiliteits-gebouwen, inclusief laadvoorzieningen voor elektrisch vervoer.
  Partners: TNO, DNV, GL, TKI Urban Energy
  
• 2020 Memo over Validatie businesscase O-PAC: waarde voor duurzaam elektriciteitsproductie - De memo is geschreven als aanvulling verkenning op de rapportage “Validatie businesscase O-PAC” van 27 februari 2019. In deze verkenning wordt de waarde van O-PAC voor duurzame elektriciteitsproductie onderzocht. 
  Partners: Berenschot Groep B.V.
  
• 2017 FLEXNET fase 3: Maatschappelijk afwegingskader voor de inzet van flexibiliteitsopties in elektriciteitsnetten - Dit rapport presenteert de methodologie en belangrijkste uitkomsten van de derde projectfase. De onderzoeksvraag van fase 3 (Maatschappelijk kader voor afweging tussen netwerkverzwaring en inzet van flexibiliteit) luidde: in welke situaties is inzet van flexibiliteit een aantrekkelijkere optie dan netwerkverzwaring wanneer we de voorspelde overbelasting van het energienetwerk willen oplossen?
  Partners: ECN, Alliander, Enexis, Stedin, TenneT en Gasunie Transport Services (GTS), GasTerra, Energie-Nederland
  
• 2017 FLEXNET phase 2: The supply of flexibility for the power system in the Netherlands, 2015-2050 - 
  Dit rapport presenteert de methodologie en belangrijkste uitkomsten van de tweede projectfase. De onderzoeksvraag van fase 2 (Het aanbod van flexibiliteit) luidde: met welke mix van betrouwbare flexibiliteitsopties kan op een maatschappelijk optimale manier worden voldaan aan de voorspelde behoefte aan flexibiliteit?
  Partners: ECN, Alliander, Enexis, Stedin, TenneT en Gasunie Transport Services (GTS), GasTerra, Energie-Nederland
  
• 2017 FLEXNET phase 1: The demand for flexibility of the power system in the Netherlands, 2015-2050 - Dit rapport presenteert de methodologie en belangrijkste uitkomsten van de eerste projectfase. De onderzoeksvraag van fase 1 (De vraag naar flexibiliteit) luidde: wat is de behoefte aan flexibiliteit van een duurzaam en betrouwbaar elektriciteitssysteem in Nederland tot 2050? 
  Partners: ECN,  Alliander, Enexis, Stedin, TenneT en Gasunie Transport Services (GTS), GasTerra, Energie-Nederland