CIO’s vervullen de heersende, grote behoefte om ervaringen, data, informatie en best practices te delen. Dat is noodzakelijk om de ontwikkeling van waardeketens van waterstof te versnellen, zodat de bijdrage aan de klimaat- en andere doelstellingen in 2030 substantieel is en de energietransitie opschiet. Gegeven de hoge doelstellingen die Europa heeft afgesproken voor groene waterstof (42 procent van de gebruikte waterstof in de industrie moet in 2030 groen zijn) is een versnelling ook echt noodzakelijk. De tijd van pappen en nathouden is definitief voorbij. Dus deel je ervaringen en benoem een CIO!
Lange ontwikkeltijden
Er is nog veel innovatie nodig op alle terreinen om grootschalige import, eigen productie en de toepassing van duurzame en klimaatneutrale waterstof, inclusief alle verbindende stappen zoals transport en opslag, succesvol op te schalen. Afgaande op alle initiatieven en verhalen lijkt het soms alsof we morgen al grote fabrieken en faciliteiten hebben staan en veel duurzame waterstof kunnen gebruiken. Tegelijkertijd verbaas ik me over de lange ontwikkeltijden van projecten, zeker tegen het licht van de hoge doelstellingen voor 2030 en de hoeveelheid werk die we daar nog voor moeten verzetten. Aan die traagheid liggen goede (of eigenlijke slechte…) redenen ten grondslag: onduidelijk (Europees) beleid, gebrek aan financiering, ingewikkelde en trage vergunningprocedures, technologische vraagstukken die nog niet zijn opgelost, lange levertijden bij fabrikanten, de beschikbaarheid van gekwalificeerd personeel, enzovoorts.
Deel je successen en mislukkingen!
Veel zaken vallen tegen, simpelweg omdat het nog niet eerder gedaan is. Ja, waterstof gebruiken we al heel lang, en ja, in grote hoeveelheden, maar nee, niet in de systeemfunctie zoals we die in de toekomst beogen, midden in de maatschappij. Wat is dan belangrijker dan ervaringen uit te wisselen? Om data en best practices te delen? Om informatie breed beschikbaar te maken? Natuurlijk komt meteen eigenbelang boven drijven: bedrijven houden hun geheimen vaak liever in huis en de vuile was buiten hangen is al helemaal not done. Terwijl we juist kunnen versnellen als we meer van elkaar leren en iedereen volop wil meewerken om best, maar ook worst practices te delen.
Terugverdienen door versnelling
Hoe kun je dat dan doen? Een paar maanden geleden zijn zeven IPCEI-projecten (Important Project of Common European Interest) gehonoreerd met een totaal productievermogen van 1150 megawatt elektrolyse. Samen ontvangen zij bijna € 800 miljoen aan subsidie, alleen al uit Nederland. De projecten variëren in omvang en zijn tussen 100 en 250 megawatt groot. Het is een enorme klus om deze zeven projecten te ontwikkelen. Het zou toch prachtig zijn als de voorlopers de andere projecten helpen door hun ervaringen breed te delen, zodat zij sneller en tegen lagere kosten tot ontwikkeling kunnen komen. Er is vast een klein budget van die 800 miljoen af te knabbelen voor een team dat dit voor én vanuit alle projecten regelt. Dat geld verdienen we makkelijk terug als het tot versnelling leidt. Ligt daarmee alle kennis op straat? Nee hoor, want de vertrouwelijke details kun je buiten de monitoring houden. En als je publieke subsidie ontvangt, heb je ook de verplichting om mee te werken aan dit soort activiteiten.
Maximaal van elkaar leren
Ik vind de gebouwde omgeving wel een mooi voorbeeld. Momenteel zijn 11-12 projecten in uitvoering. Dat is een mooie set variërend van één (model)woning in Apeldoorn en Delft, een straat in Lochem, wijken in Hoogeveen en Wagenborgen tot hele dorpen zoals Stad aan ’t Haringvliet. De betrokken netbeheerders en andere partners werken intensief samen om de ervaringen en gegevens te delen en wisselen in het kader van onder andere de Green Deal Waterstofwijken hun ervaringen uit. Het onderzoeksconsortium HyDelta ontfermt zich over de vragen die uit de projecten komen en alle antwoorden komen publiek beschikbaar. En iedereen is welkom om de projecten (in wording) te bezoeken en naar de ervaringen te kijken en te luisteren. Er zijn vast verbeterpunten te bedenken, maar daar wordt maximaal van en met elkaar geleerd. En daardoor versnellen we de energietransitie.
Chief Information Officer bij elk project
Ik pleit ervoor om projecten goed te monitoren en ervaringen te delen. Laten we bij elk project van enige omvang of logische set van projecten een CIO benoemen die tot taak heeft om ervaringen en best (en worst) practices te delen, zodat we sneller de energietransitie kunnen realiseren. Dat is een rol die heel goed publiek-privaat kan worden ingevuld: bedrijven stellen hun ervaringen integraal beschikbaar, de overheid helpt om deze ervaringen met behoud van vertrouwelijkheid beschikbaar te stellen. Dan vliegen er geen bedrijfsgeheimen de deur uit, mag de vuile was binnen blijven hangen, en versnellen we de energietransitie. Dus hup, over die eigen schaduw heen springen en informatie en ervaringen delen. De energietransitie is tenslotte voor ons allemaal.
Dit blog verscheen eerder als gastbijdrage op Change.inc.