In het Geo-energieprogramma is er ook aandacht voor integratie in het energiesysteem en slim hergebruik van bestaande infrastructuur voor het nieuwe energiesysteem, zoals lege velden voor energieopslag, pijpleidingen voor het transport van waterstof, CO2 of groen gas, en platforms voor energieconversie en -compressie. Deze activiteiten vinden bijvoorbeeld plaats in het publiek-private onderzoeksprogramma North Sea Energy..
De R&D-agenda
De R&D-agenda omvat zeven thema's:
- Geologische Karakterisering - Nieuwe verkenningstechnieken en een beter begrip van onderbelichte gebieden of lagen in de Nederlandse ondergrond voor gaswinning en geothermische energie.
- Ontwikkeling van Energieopslag - Het ontwikkelen van technieken om de efficiëntie van de productie te vergroten en het uiteindelijke herstel uit bestaande velden te optimaliseren.
- Boren en Completeren - Innovatieve technologieën voor het boren van nieuwe putten vanuit een cradle-to-cradle perspectief, gericht op het opruimen of hergebruiken van putten zonder hoge kosten of schade aan de leefomgeving. Voor geothermische energie gaat het voornamelijk om kostenverlaging en nieuwe materialen.
- Beheer van Putten en Leidingen - Het maximaliseren van de productie uit en injectie in putten door bijvoorbeeld stimulatie- en monitoring- en optimalisatietechnieken, en het minimaliseren van problemen met transport en ongewenste componenten (corrosie, afzetting).
- Integratie van Energie Systemen en Hergebruik van Infrastructuur - Het verlengen van het gebruik van infrastructuur (platforms, pijpleidingen of putten) door kosten te verlagen of alternatieve functies te ontwikkelen - mogelijk in combinatie met andere energiebronnen, zoals offshore wind en geothermische energie. Het ontwikkelen van kostenbesparende multipurpose putconstructies voor de gecombineerde productie van gas en geothermische energie.
- Uitfasering en Opheffing - Veilig en efficiënt afsluiten van putten om lekrisico's te voorkomen. Dit omvat ook het ontmantelen van infrastructuur zonder schade aan de ecologie, met name in de Noordzee.
- Maatschappelijke Eisen en Publieke Steun - Het minimaliseren van de impact van ondergrondse activiteiten op de leefomgeving door de emissie van schadelijke stoffen te verminderen en geluidsoverlast naar lucht, water of bodem te voorkomen. Het behouden van een vergunning om de ondergrond te gebruiken voor energiegerelateerde activiteiten.

René Peters
E: rene.peters@tno.nl T:(+31) 06 5155 1566
Interessante publicaties
- Innovatie Inventarisatie Aardwarmte (2021). Klik hier voor de routekaart.
- Offshore Systeem Integratie Noordzee - North Sea Energy Programma. Click here for various reports
- Onderzoeken naar het potentieel voor ondergrondse energieopslag in Nederland: Klik hier voor een relevant rapport. en hier voor andere rapporten.
- Wereldwijd statusrapport over ondergrondse waterstofopslag met bijdragen uit Nederland: Klik hier voor dit rapport.
project database
biedt een goed overzicht van relevante projecten op dit gebied. Binnen TKI Nieuw Gas kun je zoeken naar geo-energieprojecten.