Gebiedsgedreven innovatie
In Nederland hebben we jarenlange ervaring met publiek-private samenwerkingen, en de rol van de ambtenaar is hierop afgestemd. Vanuit het perspectief van een verscheidenheid aan partijen in gebieden wordt echter steeds duidelijker dat de energietransitie (in de uitvoering) echt stappen maakt als energieprojecten bijdragen aan andere opgaven die spelen in hetzelfde gebied en gedragen worden door lokale collectieven (de samenleving). Anders gezegd: energiedoelen kunnen hefbomen zijn om andere doelen te realiseren, maar andersom zijn energiedoelen er ook bij gebaat wanneer andere opgaven eraan bijdragen.
Samenwerking via tussenruimte
Het realiseren van energiedoelen via integrale, gebiedsgerichte innovaties lijkt dus een voor de hand liggende aanpak. Bovendien biedt dit kansen om nieuwe manieren van samenwerking te ontwikkelen, waarbij ook maatschappelijk potentieel gebruikt wordt. Dat kan bijvoorbeeld door het creëren van een georganiseerde ‘veilige, tijdelijke tussenruimte’, waarin het draait om concreet handelingsperspectief in complexe opgaven door slimmer samen te werken. In zo’n tussenruimte kunnen overheid (lokaal, regionaal, landelijk), markt (in alle breedte) en samenleving (lokale collectieven) elkaar ontmoeten, in gesprek gaan en naar elkaar luisteren. De ervaringen van deelnemers aan deze tussenruimtes zijn positief.
De (nieuwe) rol van de ambtenaar
Deze nieuwe vorm van samenwerking in een tussenruimte vraagt om een andere, nog niet gebruikelijke rol van de overheid op lokaal en provinciaal niveau, een rol waarbij zij op de juiste manier ruimte kan geven aan die samenleving (lokale collectieven). Het gaat dan soms om ruimte geven aan lokale collectieven, of om het neerzetten van duidelijke kaders of ambities.
Dit onderzoek richt zich specifiek op kansen voor de ambtelijke praktijk en werkt verder op bestaande theorieën op het vlak van gebiedsinnovatie en tussenruimte, die binnen en buiten het MVI-e programma van de Topsector Energie zijn opgedaan. Naast literatuuronderzoek en het ophalen van expertkennis, gaat het team in vier casussen theoretische kaders toetsen en valideren. Dit moet leiden tot een toegankelijke handreiking voor ambtenaren eind 2024.
Interesse of bijdragen?
Het project gaat uitgevoerd worden door Cees Anton de Vries met een team van Origame. Dit bedrijf heeft de afgelopen jaren tussenruimtes gemaakt in duurzaamheidsinitiatieven met Q-helix samenwerking.
Het onderzoeksteam komt graag in contact met ambtenaren die al werken met het begrip ‘tussenruimte’, of die er nieuwsgierig naar zijn. Ben jij enthousiast, wil je een ervaring delen of meer weten? Neem dan contact op met Cees Anton de Vries via devries@origame.eu.