Voor een goede analyse van het energiesysteem en voor goed onderbouwde keuzes, is betrouwbare, eenduidige en complete informatie onontbeerlijk. Op verschillende plekken wordt informatie over de energietransitie vergaart, zoals binnen het VIVET project en door partijen die energietransitie modellen gebruiken. Het vinden van goede, up-to-date informatie kan echter een zoektocht zijn. Informatie is vaak versnipperd, incompleet of niet vergelijkbaar. Bovendien is het ongebruikelijk dat partijen informatie delen wanneer het om bedrijfs- of privacygevoelige data gaat. Tot slot sluiten informatiebronnen niet altijd goed aan bij actuele behoeftes. Data en modellen kunnen complexe besluitvorming ondersteunen.
Energietransitie modellen en multimodellen
Modelleren is het nabootsen van de realiteit of een toekomstbeeld. Modellen helpen om de complexiteit van energiesystemen te begrijpen, te analyseren en de gevolgen van beslissingen in te schatten. Kortom, modelleren biedt inzichten en kan een onderdeel zijn van besluitvormingsprocessen.
De energietransitie kent een grote diversiteit aan modellen. Zo zijn er rekenmodellen die energie (deel)systemen beschrijven op verschillende assen (geografisch, proces, inhoudelijk, bronnen en energiedragers) en principes (simulatie, optimalisatie).
Energiemodellen worden voortdurend verbeterd. Bijvoorbeeld door maatschappelijke- of ruimtelijke aspecten toe te voegen. Of door toepassing van nieuwe modelprincipes en algoritmiek. Daarnaast wordt gewerkt aan de koppeling van modellen tot zogenaamde ‘multimodellen’, welke in staat zijn de complexiteit van een geïntegreerd energiesysteem te beschrijven.
Informatiemodellen
Het koppelen van modellen tot een multimodel kan complex zijn. Informatiemodellen kunnen hierbij helpen doordat ze het mogelijk maken om allerlei energiedata in een gemeenschappelijke taal te ontsluiten. Door gegevens uniform en semantisch goed te beschrijven wordt duidelijk op welke manier een dataset in een andere dataset past. Ook maken informatiemodellen het combineren en automatisch uitwisselen van gegevens mogelijk. Hierdoor wordt sneller nieuw resultaat verkregen bij veranderende inzichten, aannames of input data. Een voorbeeld van een informatiemodel is de Energy System Description Language (ESDL) van TNO.
Onderzoek gestandaardiseerde informatie-uitwisseling
In opdracht van Topsector Energie Systeemintegratie hebben CE Delft, Quintel en TNO onderzoek gedaan naar de voordelen en uitdagingen van gestandaardiseerde informatie-uitwisseling. Standaardisatie van informatie-uitwisseling kan belangrijke voordelen met zich meebrengen, zoals uitwisselbaarheid, efficiëntie, snelheid en consistentie. Om dit in de praktijk te bereiken is de inzet nodig van de gemeenschap van energiemodelleurs in samenspraak met beleidsmakers als eindgebruikers van de modelresultaten in energiesysteemanalyse en de energietransitie in brede zin.
Lees het eindrapport hier:
- 2021 Afspraken maken: Van data tot informatie Informatiebehoeften, datastandaarden en protocollen voor provinciale systeemstudies – Deel II technische rapportage (pdf)
- 2021 Afspraken maken: Van data tot informatie. Informatiebehoeften, datastandaarden en protocollen voor provinciale systeemstudies: Deel I – rapportage voor beleidsmaker (pdf)
Bekijk hier de sessie waarin de resultaten van het onderzoek worden besproken:
Sessie onderzoek CE Delft, Quintel en TNO[TV(1]
Zelf aan de slag?
Modelresultaten goed interpreteren en duiden vraagt oefening en begrip van modellen. In opdracht van RVO en de Topsector Energie Systeemintegratie hebben CE Delft en TU Delft de website Energietransitie Modelleren ontwikkeld.
De website helpt ambtenaren, bestuurders en andere belanghebbenden om modellen te begrijpen en gebruiken om betere beslissingen te maken. Modelleurs kunnen gebruik maken van de “good modelling practices” om na te gaan of ze alle principes scherp hebben en goed toegepast. Kijk voor meer informatie op http://www.energiemodelleren.nl.
Welke energiemodellen zijn geschikt voor welk doeleinde?
- Overzicht van tools en modellen in de energietransitie
- Door: CE Delft
- Grafisch overzicht van alle energietransitie rekenmodellen
Door: Expertgroep energietransitie rekenmodellen (EG ETRM)
Meer weten?
- Guide for Good Modelling Practice in policy support
Whitepaper over modelleren voor beleidsondersteuning - Five ways to ensure that models serve society: a manifesto
Opiniestuk van een internationale groep hoogleraren over het gebruik van modellen voor beleidsvorming, met de covid-19-pandemie als casestudy - Different Modelling Purposes
Artikel dat dieper ingaat op het gebruik van modellen voor verschillende doelen
Wil je op de hoogte blijven van dit project?
Schrijf je in voor de systeemintegratie nieuwsbrief of neem contact met ons op via systeemintegratie@topsectorenergie.nl.