Daarom ontwikkelt de TU Delft in opdracht van de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) en op verzoek van de Topsector Energie een kader voor systematische ethische beoordelingen van offshore windparken, met als doel de ingewikkelde wisselwerking tussen maatschappelijke, ecologische en technologische factoren samen te brengen en tegelijkertijd de opkomende ethische dilemma's bij het opschalen van de offshore energie-industrie aan te pakken.
Ethische dilemma's bij het opschalen van offshore windparken
Het opschalen van offshore windparken brengt onvermijdelijke ethische dilemma's met zich mee. Hoewel de urgentie van de transitie naar hernieuwbare energie om de klimaatverandering te beperken niet ter discussie staat, roepen deze projecten zowel antropocentrische (mensgerichte) als niet-antropocentrische ethische zorgen op. De uitbreiding van menselijke activiteiten vormt een bedreiging voor ecosystemen en dieren, wat leidt tot lastige morele beslissingen. Er komen bijvoorbeeld overwegingen naar voren over de gevolgen voor het onderhoud van ecosystemen, langetermijneffecten op dieren en mogelijke schendingen van habitatrichtlijnen. Het balanceren van milieudoelen met andere zorgen benadrukt de noodzaak van verder onderzoek naar ethische overwegingen bij de ontwikkeling van offshore windparken.
Ethisch afwegingskader
Verantwoorde innovatie (Responsible Innovation of RI) kan een kader bieden voor het aanpakken van ethische uitdagingen bij de ontwikkeling van duurzame energietechnologieën zoals grootschalige windparken. RI benadrukt de noodzaak om rekening te houden met maatschappelijke implicaties en ethische kwesties gedurende de hele levenscyclus van de technologie, waarbij het belang van inclusieve betrokkenheid van belanghebbenden wordt benadrukt. Het heeft tot doel zowel antropocentrische als niet-antropocentrische ethische kwesties te identificeren, waaronder waarden als duurzaamheid en zorg voor de natuur. Door de Design for Sustainability-aanpak toe te passen, probeert het afwegingskader de ethische dilemma's die ontstaan bij het opschalen van offshore windparken te analyseren en te verhelderen. Deze analyse kan helpen bij het herkennen en aanpakken van potentiële schade en voordelen voor mensen en ecosystemen, en kan uiteindelijk als basis dienen voor de besluitvorming evenals het technologisch ontwerp.
Betrokkenheid en methoden van belanghebbenden
De onderzoekers zullen twee methoden gebruiken voor stakeholderbetrokkenheid om ethische overwegingen te integreren in beslissingen over het opschalen van offshore windparkprojecten in de Noordzee. De eerste methode, de morele deliberatiebenadering, omvat het verzamelen van input van belanghebbenden met expliciete vragen en een gestructureerde dialoog om hun morele emoties en meningen te begrijpen. Het doel van deze methode is de standpunten van alle belanghebbenden serieus te nemen en het kan nieuwe benaderingen van projectontwerp aan het licht brengen om conflicten tussen verschillende waarden te vermijden.
De tweede methode, de techno-morele scenariobenadering, maakt het mogelijk om te anticiperen op toekomstige ethische dilemma's door scenario's te analyseren die betrekking hebben op de ontwikkeling van windturbines op de lange termijn. Belanghebbenden zullen problematische scenario's bespreken en nadenken over onzekerheden en waarden die relevant zijn voor het navigeren door deze dilemma's in de toekomst. Beide methoden zullen naar verwachting een bijdrage leveren aan de ethische besluitvorming over offshore windparkprojecten.
Planning & team
Het onderzoeksproces bestaat uit vier fasen gericht op het ontwikkelen van een ethisch afwegingskader voor het opschalen van offshore windenergieprojecten in de Noordzee, eindigend met een eindrapport in juli 2024.
- Fase 1 omvat bureauonderzoek en interviews met deskundigen om verantwoorde innovatie (RI) en Design for Values (DfV) te conceptualiseren en ethische kwesties met betrekking tot offshore windenergie te identificeren.
- Fase 2 past inzichten uit fase 1 toe om conflicten tussen antropocentrische en niet-antropocentrische gezichtspunten van belanghebbenden te analyseren met behulp van de Design for Sustainability-benadering, aangevuld met de Morele Deliberatie Benadering om de morele meningen van belanghebbenden te integreren.
- Fase 3 omvat het voeren van gestructureerde dialogen met behulp van de techno-morele scenariobenadering om te anticiperen op toekomstige ethische dilemma's die gepaard gaan met het opschalen van offshore windenergieprojecten.
- Fase 4 omvat het verfijnen van het ethisch afwegingskader op basis van feedback van belanghebbenden en het opstellen van het eindrapport tegen juli 2024, dat ook zal worden aangepast voor toekomstig gebruik.
Het onderzoeksteam bestaat uit vijf interdisciplinaire onderzoekers onder leiding van Behnam Taebi, hoogleraar met expertise op het gebied van energie- en klimaatethiek en technologie-ethiek en Anna Melnyk, postdoctorale onderzoeker. De overige teamleden zijn: Udo Pesch (Universitair Hoofddocent) , Andrea Gammon (Universitair Docent) en James Hutton (Universitair Docent). Alle onderzoekers zijn verbonden aan de sectie Ethiek en Filosofie van Technologie aan TU Delft.
Meer informatie
Neem voor meer informatie over dit onderzoek contact op met Behnam Taebi.