Vijf jaar geleden schreef Aazami op verzoek van de Topsector Energie aan de eerste Digitaliseringsagenda. Het was de aanleiding om met het programma Digitalisering gericht aandacht te geven aan de koppeling tussen ICT en energie. Na vijf jaar werd het tijd voor een update met nog steeds dezelfde urgente boodschap: ICT en energie kunnen niet meer zonder elkaar. “Als internet uitvalt, krijgt het energiesysteem problemen en vice versa”, zegt Aazami. “Kijk je vooruit, dan zie je dankzij digitalisering vooral kansen om het energiesysteem inclusiever, eerlijker en houdbaar te maken.”
Energietransitie niet zonder digitalisering
Niet voor niets gaf Aazami de Digitaliseringsagenda de titel mee: ‘Digitalisering en energie – méér dan de som der delen’. Volgens Veldkamp is die symbiotische verhouding relatief onbekend in de energiesector. “ICT wordt nog vaak gezien als een manier om ondersteunende processen te stroomlijnen en efficiënter te maken. Terwijl digitalisering echt core business moet worden. Want door de energietransitie komen er zulke grote veranderingen op ons af, die lukken niet zonder inzet van ICT.” Aazami beaamt dit. “In de energiesector ontbreekt een digitale geletterdheid. Andersom ontbreekt een ‘energiegeletterdheid’ in de ICT-sector: professionals daar hebben onvoldoende door welke rol zij in de energietransitie kunnen hebben.”
Focus op architectuur, cybersecurity en data
De Digitaliseringsagenda moet de bewustwording van de noodzakelijke koppeling tussen ICT en energie vergroten. “Daarnaast gebruiken we deze rapportage om het programma Digitalisering voor de komende jaren aan te scherpen”, zegt Veldkamp. “Dominant hierin zijn 3 ontwikkelingen. De architectuur: hoe voorkomen we dat er eilandjes ontstaan door de decentralisering in de energiehuishouding? Cybersecurity: hoe zorgen we voor bewustzijn, toepassing van kennis en samenwerking in de keten? En tot slot data: hoe brengen we de datahuishouding op orde zodat systeemintegratie en een adaptief energiesysteem mogelijk worden?”
Topsector Energie en Topsector ICT samen optrekken
Voor de Digitaliseringsagenda interviewde Aazami een breed palet experts binnen maar vooral ook buiten de energiesector. Het leidde uiteindelijk tot niet minder dan 34 bondig geformuleerde aanbevelingen. “Een van de belangrijkste is dat de Topsector Energie en Topsector ICT veel meer gezamenlijk moeten optrekken. Daarmee kunnen de noodzakelijke ICT-innovaties ook in de energiesector worden toegepast.” Daarbij, en dat is een volgend punt, gaat innovatie verder dan technologie alleen. “Neem ook de sociale, economische en ruimtelijke impact mee.”
Decentrale benadering
Een ander punt dat Aazami wil noemen is decentralisatie. “Behoefte aan en gebruik en opwek van energie wordt allemaal ook decentraal. Los issues rond bijvoorbeeld conversie, opslag en beheer dan eveneens decentraal op. Op allerlei niveaus: van woning, wijk en bedrijventerrein tot regionaal en landelijk. Dat maakt ons ook minder afhankelijk van geopolitiek en de grillen van de markt.”
Digitalisering in MOOI-regeling
De aanbevelingen in de Digitaliseringsagenda zijn ook gericht aan individuele ondernemingen in de energiesector, benadrukt Veldkamp. “Digitalisering gaat om het creëren van nieuwe ordeningsprincipes voor het energiesysteem. Daar kunnen we allemaal aan werken. Met het programma Digitalisering bouwen we aan een community om hierover kennis te delen. Ook dit jaar organiseren we een aantal webinars. Daarnaast ben ik blij dat in sommige onderwerpen binnen de MOOI-regeling ruimte is opgenomen voor digitalisering. Of het nu gaat om ideeën voor robotisering of cybersecurity voor offshore windparken: digitalisering is een belangrijk speerpunt voor MOOI-aanvragen. ICT-partijen verdienen een plek in consortia.”
Lancering Digitaliseringsagenda
In sessieronde 2 gingen Arash Aazami en Harold Veldkamp in gesprek met Wilbert Prinssen, Directeur bij Technolution Spark en Phase to Phase, en Klaas Hommes, Algemeen Directeur Beheer AfsprakenStelsel (BAS) en Business Developer bij TenneT TSO BV.
Bekijk hier de presentatie en hieronder de sessie.
In sessieronde 3 gingen Arash Aazami en Harold Veldkamp in gesprek met Sandor Gaastra, Directeur Generaal Klimaat en Energie bij het ministerie van Economische Zaken en Klimaat (EZK), Jaya Baloo, Chief Information Security Officer bij Avast en Gerard van der Hoeven, Executive Director bij iSHARE foundation.
Bekijk hier de presentatie en hieronder de sessie.
Digitalisering en energie. Méér dan de som der delen. Lees hier het rapport
