TKI Nieuw Gas, de organisatie die namens de topsector Energie toeziet op subsidieverstrekking, is onlangs akkoord gegaan met het Geo4all-projectplan en heeft een subsidiebijdrage van € 3,6 miljoen gereserveerd om dit innovatieprogramma de komende drie jaar ten uitvoer te brengen. De projectpartners dragen zelf een bedrag bij van € 2,7 miljoen.
Introductie innovatieprogramma
Met een druk op de startknop werd tijdens de ledenbijeenkomst van Geothermie Nederland op 13 juni het officiële startsein gegeven van het innovatieprogramma. Ook het logo van Geo4all werd hiermee onthuld. In vier verschillende workshops/kennissessies werden vervolgens de onderzoeksthema’s toegelicht door experts vanuit zowel onderzoeksinstituten als het bedrijfsleven. Wat is er al bekend over deze thema’s, wat wordt in Geo4all verder uitgediept en wat gaat ons dat opleveren?
Onderdeel van bredere aanpak
Er is inmiddels 15 jaar aan praktijkervaring in de geothermiesector in Nederland. Daarin zijn al veel onderzoeken uitgevoerd en is veel kennis opgedaan. Door het innovatieprogramma kunnen op een aantal onderwerpen verdiepingsslagen worden gemaakt. Hans Bolscher, voorzitter Geothermie Nederland: “We beschouwen het innovatieprogramma Geo4all als een belangrijke bouwsteen voor een grotere strategische aanpak van innovatie binnen de sector. Deze gezamenlijke aanpak richt zich op innovaties om de toepasbaarheid van geothermie te verbreden en op meer plaatsen beschikbaar te krijgen voor bedrijven en burgers.”
Verschillende onderzoeksthema’s
Het innovatieprogramma kent vier belangrijke thema’s. Zo zorgen geothermieprojecten op dieptes van 500-1500 meter voor meer beschikbare warmte en tegen lagere kosten. Deze ondiepe geothermie is tot nu toe nooit zo grondig onderzocht als diepe geothermie. Ook de potentie van gesloten systemen wordt hierin meegenomen.
Er wordt ook onderzoek gedaan naar het verbeteren van de winning van aardwarmte in aardlagen die eerder als minder geschikt werden beschouwd. Zowel voor ondiepe lagen als deze suboptimale reservoirs zijn nieuwe boortechnieken en afwerking van de putten vereist. Dit maakt het mogelijk om in meer delen van Nederland aardwarmte te winnen en tegen lagere kosten.
Een ander thema richt zich op technieken om veel nauwkeuriger de afkoeling in reservoirs te monitoren. Daardoor is het enerzijds mogelijk om de onttrekking van warmte aan reservoirs beter te optimaliseren en anderzijds een beter inzicht te krijgen in processen die mogelijk in de toekomst tot seismische risico’s zouden kunnen leiden. Door die kennis kan tijdig op het mogelijk ontstaan van seismische risico’s worden ingespeeld en kunnen deze risico’s worden beheerst.
Daarnaast willen de aardwarmtebedrijven operationele gegevens (data) verzamelen van hun bovengrondse installaties. Dit kan leiden tot lagere onderhouds- en operationele kosten. Deze gegevens kunnen worden omgezet in een digital twin, waardoor de aardwarmtewinning virtueel gesimuleerd- en onderhoud tijdig gepland kunnen worden. Dat vermindert stilstand van installaties en daarmee verhoogt het de betrouwbaarheid van de levering van aardwarmte.
Al deze thema’s hebben impact op het verbeteren van veiligheid, betrouwbaarheid, kostenverlaging en een meer flexibele inzetbaarheid van aardwarmte. Het innovatieprogramma Geo4all moet inzichten opleveren die gaan zorgen voor meer toepassing van aardwarmte, een grotere bijdrage aan de energietransitie en de beschikbaarheid van aardwarmte tegen lagere kosten.
