Woningcorporaties zijn volop aan de slag met het verduurzamen van hun woningvoorraad. Toch is dat vaak nog gericht op isoleren met aandacht voor ventileren. Maar het direct ook meenemen van installaties is nog lang niet zo vanzelfsprekend. De hybride warmtepomp is een tussenoplossing voor vervanging van de gasketel als een warmtepomp, om welke reden dan ook ook, nog niet past. Waarom neemt de hybride warmtepomp dan nog niet de vlucht die je nu mag verwachten? Woningcorporaties zijn terughoudend om meerdere redenen. Technisch, financieel, organisatorisch, beleidsmatig of vanuit wet- en regelgeving. Sjoerd Klijn Velderman van het programma Verbouwstromen deelt vooraf wat hij allemaal in de markt heeft opgepikt (zie presentatie).
Tijdens het gesprek blijken de nodige onzekerheden. De overheid zet in Warmtetransitievisies flink in op aanleg van warmtenetten, maar besluitvorming en realisatie daarvan kennen een lange doorlooptijd. Waar geen warmtenet komt, zijn twijfels of de volledige elektrificatie wel haalbaar is. Gebrek aan arbeidscapaciteit, leverbaarheid van apparaten, maar ook capaciteit van het elektriciteitsnetwerk spelen een rol. Maar het is ook niet overal een passende oplossing: soms is er niet genoeg ruimte of is geluid een belemmering. Daarnaast is de (hybride) warmtepomp is flink duurder in aanschaf en onderhoud. En zonder investering in isolatie is de reguliere warmtepomp zeker niet de beste oplossing.
Het laaghangend fruit, de wijken die evident niet op een warmtenet worden aangesloten, zouden al kunnen optellen tot de beoogde miljoen hybride warmtepompen die we in 2030 gerealiseerd willen hebben. Er worden immers op dit moment al 400.000 cv-ketels per jaar vervangen.
Dit wordt door de aanwezige installatiebedrijven beaamd, maar het gaat niet vanzelf en kan nog een stuk effectiever. In brede zin zijn alle installateurs door een steile leercurve gegaan. Met het project Team Duurzaam Installeren / TDI500 investeert de sector in het verkorten van de installatietijd met als doel 500 warmtepompen per dag te kunnen installeren.
Rens van Heusden (Bonarius) “Er is volop geïnvesteerd in pilots en we hebben ieder voor zich in allerlei initiatieven veel geleerd. Wat ontbreekt is gedeelde feedback uit al die pilots om nog sneller met/van elkaar te kunnen de leren”.
De behoefte om meer samen op te trekken om de verduurzamingsopgave het hoofd te bieden wordt door alle aanwezigen gedeeld. Mark Spinkels van Breman schets de behoefte: “Wat we nodig hebben is een reguliere opdrachtenstroom om mensen op te leiden, producten te verbeteren en installatieproces te versnellen”.
Vanuit de woningcorporatie zijn er nog wel twijfels bij de ambitie. “Als woningcorporatie zijn we ook op zoek naar die gestage stroom om de verduurzaming uit te voeren, maar er zijn twijfels of daarmee de gewenste innovaties en verbeteringen ook komen. Vanzelf gaat dat niet en voor je het weet heb je je gecommitteerd aan een inferieure of achteraf veel te dure oplossing.” aldus Marijke Kool van Salland Wonen.
Peter van Gameren van Itho Daalderop oppert om zeker naar dit soort verbouwstromen te streven, maar ook beter te kijken waarom het wél lukt in nieuwbouw. Daar is anders samenwerken geaccepteerd en organiseert de fabrikant soms de installateurs. “Met een model zoals Klimaatgarant bieden we de 7 zekerheden die van belang zijn voor de opdrachtgever. Kunnen we die ook niet bieden voor de bestaande bouw? Zo kunnen we ook veel effectiever kleine installateurs betrekken in de opgave.”
De aanwezigen zijn erover eens dat dit gesprek moet worden voortgezet. Er is nog veel te winnen in onderlinge samenwerking. Voor alle deelnemers aan het gesprek is nog een schone taak weggelegd.
