In 2030 wil ProRail evenveel energie opwekken als dat het gebruikt. Zonne-energie speelt een belangrijke rol in deze ambitie. Zo kunnen panelen op geluidsschermen tussen de 30 en 45 gigawattuur stroom per jaar opleveren. Dat is ongeveer 2,5% van de energie die nodig is voor al het treinvervoer in Nederland. Alleen bestaat er nog geen geschikt systeem voor dat is goedgekeurd voor gebruik langs het spoor.
Geluidschermen voor lokale energie
“We zoeken een veilige, betrouwbare en kostenefficiënte oplossing met bestaande technieken”, zegt Gerald Olde Monnikhof, programmamanager duurzaamheid bij ProRail. “De geluidsschermen staan vaak op plekken waar wij geen energie nodig hebben, maar omwonenden wel. Daarom zijn we in 2019 in de gemeente Horst aan de Maas een demonstratieproject begonnen. Niet alleen met de vraag hoe we zonnepanelen koppelen aan geluidsschermen, maar ook hoe we vorm geven aan een participatieproces voor lokale energieopwekking.”
Hele keten vertegenwoordigd
Het demonstratieproject raakt een hele keten van partners. Ze zijn in een breed consortium vertegenwoordigd, verdeeld over verschillende werkpakketten. “TNO voert de leiding over het ontwerp van de opbouwconstructie. Bij het participatieproces zijn de Haagse Hogeschool, de gemeente en een lokale energiecoöperatie betrokken. De Haagse Hogeschool doet onderzoek naar de energieopbrengst.”, zegt Robin Schipper, deskundige duurzame energie bij ProRail.
Gelijk speelveld
Om concurrentievoordeel te voorkomen werkt ProRail samen met onderzoeksinstellingen en lokale partijen aan een set functionele eisen. Die zijn volgens de aanbestedingsrichtlijnen van ProRail. Olde Monnikhof: “Zo verwachten we een gelijk speelveld voor alle mogelijke aanbieders. We nodigen ze uit om mee te denken en uiteindelijk zullen er een paar de pilotconstructie bouwen. Maar we werken toe naar functionele specificaties die elk bedrijf later zelf mag invullen.”
Wereldwijd uniek
Het project wordt gefinancierd vanuit de DEI-regeling. Het is een voorbeeld van integratie van zonne-energie in het landschap, wat ook in het Klimaatakkoord als belangrijke oplossing staat beschreven. Ondertussen kijken Rijkswaterstaat en spoorwegbeheerders uit het buitenland met interesse mee. “Hoewel we met bestaande technieken werken is de toepassing ervan wereldwijd uniek. We kiezen voor een modulaire opbouw, zodat je de panelen flexibel kunt toepassen op geluidsschermen ven verschillende grootte.” In 2023 is het project afgerond.
Geïnspireerd?
Het project ‘Newrail’ laat zien hoe multidisciplinaire partijen samen tot integrale oplossingen komen voor de energietransitie. Waarbij zowel traditionele innovatoren als nieuwe belanghebbenden en partners met elkaar samenwerken. Binnen de MOOI-regeling werken uiteenlopende consortia hun innovatieve integrale oplossingen uit. Hebt u een goed idee of wilt u uw expertise inbrengen bij dit soort consortia? Kijk op www.rvo.nl/mooi. Of neem contact op met RVO en/of TKI Urban Energy.