De kennis en expertise die in de afgelopen decennia voor aardgas is opgebouwd, wordt nu toegepast voor de energietransitie zoals geothermie en ondergrondse energieopslag.
Het programma Geo-energie doet onderzoek naar installaties voor winning en opslag van energie, zowel on- als offshore. Dit gebeurt aan de hand van innovatieve exploratie- en productietechnieken voor een veilig gebruik van de ondergrond en met minimale gevolgen voor het milieu en de leefomgeving. Voorbeelden zijn de winning van aardwarmte (diepe geothermie) en de opslag van energie (waterstof, water, CO2).
Veel kennis en informatie over geo-energie is op de volgende website bij elkaar gebracht. Hier zijn ook overzichten van actuele projecten en subsidiemogelijkheden te vinden.
R&D-agenda
De R&D-agenda telt zeven programma’s. Ieder programma heeft een stuurgroep. De leden van de stuurgroep vormen tezamen een consortium. De individuele leden zijn werkzaam bij kennisinstellingen of in de industriesector. De stuurgroep bepaalt de keuze van de innovatieonderwerpen en selecteert de aanvragen. Een onafhankelijke adviesraad beoordeelt alle projecten.
- Geological Characterisation - Nieuwe exploratietechnieken en een beter begrip van onder-geëxploreerde gebieden of lagen in de Nederlandse ondergrond voor gaswinning en geothermie.
- Energy Reservoir Development - Ontwikkelen van technieken voor efficiencyverhoging van de productie en ultimate recovery van bestaande velden.
- Drilling and Completion - Innovatieve technologieën om nieuwe putten te boren vanuit de cradle-to-cradle-gedachte, gericht op opruimen of hergebruik van putten zonder hoge kosten of schade aan de leefomgeving. Voor geothermie gaat het vooral over kostenreductie en nieuwe materialen.
- Well and Flowline Management - Maximaliseren van de productie uit putten en minimaliseren van ongewenste componenten zoals water (slugging), scaling en zoutdepositie. Optimaliseren en stabiliseren van de (meerfasen)productiestroom.
- Energy System Integration and Infrastructure Reuse - Verlengen van het gebruik van de infrastructuur (platforms, pijpleidingen of putten) door de kosten te verlagen of alternatieve functies te ontwikkelen – mogelijk in samenhang met andere energiebronnen, zoals offshore wind en geothermie. Het ontwikkelen van kostenbesparende multipurpose well-constructies voor de gecombineerde productie van gas en geothermie.
- Decommissioning and Abandonment - Het veilig en efficiënt afsluiten van putten waardoor risico’s op lekkage worden vermeden. Hierbij hoort ook het ontmantelen van infrastructuur zonder schade voor de ecologie in met name de Noordzee.
- Societal Demands and Public Support - Minimaliseren van de ondergrondse activiteiten op de leefomgeving door emissiereductie van schadelijke stoffen en vermijden van geluid naar lucht, water of bodem. Behouden van een license to operate voor het gebruik van de ondergrond voor energie gerelateerde activiteiten.
Meer informatie
René Peters, programmamanager
E: @email
T: (+31) 06 5155 1566
Interessante publicaties
- Play-based portfoliobenadering. Eerste inzicht in zes voordelen voor veilig en verantwoord, kosteneffectief versnellen van geothermie (TNO en EBN, mei 2018). Klik hier voor de publicatie
- Innovatie Roadmap Geothermie Nederland (2018). Klik hier voor de roadmap
Voorbeeldprojecten
De projectendatabase geeft een goed overzicht van relevante projecten op dit terrein. Binnen TKI Nieuw Gas kan op geo-energie worden gezocht.